η δουλικότητα και οι Καρυωτάκης-Χουρμούζης-Μακιακόφσκι

Ο Καρυωτάκης όντας δημόσιος υπάλληλος στο ποίημα Δημόσιοι Υπάληλοι κατακρίνει τη δημοσιϋπαλληλική μιζέρια, αλλά και τη δουλικότητα που κυριαρχεί στο τομέα αυτό . Δουλικότητα όμως που κυριαρχεί σ' ολόκληρη την ελληνική κοινωνία. Αυτό φαίνεται και στο πεζό κείμενό του Κάθαρσις που αποτελεί το κυρίαρχο θέμα του.
" ...Έπρεπε πίσω από τα γυαλιά του Γάμμα, να καραδοκώ την ιλαρή ματιά του. Αν μου τη χάριζε να ξεδιπλώσω το καλύτερο χαμόγελό μου και να τη δεχτώ όπως σε μανδύα ιππότου ένα βασιλικό βρέφος. Αν όμως αργούσε, να σκύψω για τρίτη φορά γεμάτος συντριβή και ν΄αρθρώσω: "Δούλος σας, κύριέ μου."
Ο Μ. Χουρμούζης δίνει σαρκαστικά συμβουλή: "Τωρ' αδελφέ χρειάζεται γνώσι.Δηλαδή το θυμιατό στο χέρι και το σι κύριε στο στόμα.μέρα-μέρα, νύχτα-νύχτα, βρέχει-βρέχει,κι όποιος θέλει να χαρεί το πόστο του,πρέπει να ξεχάσει το όχι....μα αν ευρεθεί και κανείς να το κάνει ξεύρεις πως το λένε; πετεινοκαύκαλον"

Ο μεγάλος Βλ. Μαγιακόφσκι περιγράφει την ίδια δουλικότητα στο ποίημά του

"Τσανακογλύφτης"

Ειν΄οι άνθρωποι
σιωπηλοί
άμορφο ζελέ θυμίζουν
απ΄αυτούς
πάρα πολλοί
θέσεις
υψηλές
κερδίζουν.
έχει τέχνη
να κολλάει
να ποιον έχει
θησαυρό.
Γλύφει χέρια
γλύφει αρβύλλες
γλύφει ζώνες
και πιο κάτω
όπως τα σκυλιά
τις σκύλες
όπως τα γατιά
το γάτο....
....
κι έτσι
πήρε
προαγωγές
και του δώσαν
σημασία
κι όπως λένε
οι πηγές
φτάνει
κι ως την εξουσία
έτσι
και πιάσει χαλινό
άλλους γλύφτες
θα προτρέπει-
σέβας
νάχεις στον τρανό
προιστάμενό σου-
πρέπει"

(μτφρ Αλ. Πάρνη)

αλήθεια πόσο έχει αλλάξει αυτή η κοινωνία;

Η ΜΑΖΙΚΗ ΣΦΑΓΗ ΤΗΣ ΠΡΕΒΕΖΑΣ - 65 χρόνια απ’ το αποτρόπαιο φρικιαστικό έγκλημα των φασιστών του ΕΔΕΣ

ΜΑΖΙΚΗ ΣΦΑΓΗ ΤΗΣ ΠΡΕΒΕΖΑΣ
-65 χρόνια απ’ το αποτρόπαιο φρικιαστικό έγκλημα των φασιστών του ΕΔΕΣ
δημοσιεύτηκε September 26 από anasintaxi sto indy.gr
Απ’ την εφημερίδα «ΛΑΟΚΡΑΤΙΑ», Όργανο της Πανηπειρωτικής Επιτροπής του Ε.Α.Μ., Χρόνος Β’, Αρ. Φύλλου 19, ΗΠΕΙΡΟΣ, 25 Οκτώβρη 1944, σελ. 1-2

(αναδημοσίευση απ’ τη «ΛΑΟΚΡΑΤΙΑ»25/10/1944)

«Το ΕΑΜ καταγγέλλοντας τα πιο κάτω εγκλήματα και διερμηνεύοντας την αγανάχτηση του λαού της Πρέβεζας κι’ ολόκληρου του Ηπειρωτικού λαού ζητάει απ’ την Κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας την άμεση διενέργεια ανακρίσεων και την αμείλιχτη τιμωρία των ενόχων. Ζητάει επίσης απ΄ την ίδια καθοδήγηση του ΕΔΕΣ να βοηθήσει το έργο της δικαιοσύνης και της εξυγίανσης.
Παραθέτουμε τα γεγονότα που οδήγησαν στις σφαγές της Πρέβεζας χωρίς σχόλια γιατί μιλάν μόνα τους με την ωμή γλώσσα της φρίκης και του αποτροπιασμού:
Στις 9/9 υπογράφεται από αντιπροσώπους του ΕΑΜ και ΕΔΕΣ πρωτόκολλο ενότητας μέσα στην πόλη της Πρέβεζας. Ταυτόχρονα βγαίνει 15μελής Λαϊκή Επιτροπή από τα σωματεία της πόλης και αντιπροσώπους του ΕΑΜ και του ΕΔΕΣ. Σκοπός της η τήρηση της τάξης κατά την απελευθέρωση της πόλης. Στη διάθεση της Επιτροπής μπαίνει σώμα Πολιτοφυλακής μικτό με 120 άνδρες από κάθε Οργάνωση. Όλος ο λαός έχει σύνθημά του την ενότητα και τη συνεργασία.
Στις 14/9 η πόλη λευτερώνεται. Ο ΕΛΑΣ και το ΕΛΑΝ καταλαμβάνουν την πόλη και την παραδίνει στη Λαϊκή Επιτροπή, καταδιώκοντας τους γερμανούς στο Μύτικα, Κεραμίτσα, Σμυρτούλα.. ύστερα από συνεννοήσεις την άλλη μέρα στις 15 το πρωί γίνονται δεκτά στην πόλη με εκδηλώσεις συνεργασίας τμήματα του ΕΔΕΣ με επικεφαλής τον ταγματάρχη Γαλάνη. Με την είσοδο όμως των εδεσικών τμημάτων η κατάσταση μεταβάλλεται. Ο Γαλάνης κηρύσσει το στρατιωτικό νόμο και την πόλη σε κατάσταση πολιορκίας. Αυτό προκαλεί μεγάλη αγανάχτηση στο λαό που στις 16/9 συγκροτεί συλλαλητήριο με 3χιλιάδες διαδηλωτές για την κατάργηση του Στρατιωτικού Νόμου. Οι εδεσίτες αρνούνται και στις 17/9 παίρνουν ενίσχυση 60 Ραλλικών απ’ τη Λευκάδα.
Η Λαϊκή Επιτροπή ορίζει, τη 18/9 μέρα γιορτασμού της Λευτεριάς. Ο ΕΔΕΣ με προκήρυξή του δηλώνει ότι δε θα λάβει μέρος και κυκλοφορεί πλαστή προκήρυξη της ΕΠΟΝ κατά του Ζέρβα. 7000 λαού επί 4 ώρες πανηγυρίζουν την απελευθέρωση της πόλης. Το απόγευμα επακολουθούν λαϊκοί χοροί και γενική χαρά. Το ίδιο απόγευμα αποσύρονται απ΄ την πόλη οι οικογένειες των εδεσιτών και τα τμήματά τους πιάνουν θέσεις έξω απ’ την πόλη. Στις 19/9 απαιτούν απ’ τα τμήματα του 24 Συν/τος να εγκαταλείψουν την πόλη. Ο ΕΛΑΣ απορρίπτει την αξίωση και ζητάει κατοχή από κοινού. Αμέσως σχεδόν η πόλη δέχεται καταιγιστικά πύρα πυροβολικού και όλμων και αυτομάτων που ματαιώνουν κάθε προσπάθεια διαμαρτυρίας του λαού. Η σύρραξη γενικεύεται και διαρκεί εφτά ολόκληρες μέρες. Κατά τη διάρκεια της το 24 Σύνταγμα κάνει νέες προσπάθειες συμβιβασμού και ζητάει τη συγκρότηση μικτής αντιπροσωπίας. Αετόπουλα και Επονίτες κατά τις μάχες αυτές βρήκαν ηρωικό θάνατο εκτελώντας την υπηρεσία του συνδέσμου. Η υποδειγματική ΕΠΟΝ του 24 Συντάγματος αφού πολέμησε δύο ώρες στο Γυμνάσιο της πόλης παραδόθηκε.
Στην αποφασιστική στιγμή του αγώνα η συμφωνία της Καζέρτας στην Ιταλία θέτει τέρμα στη σύρραξη με την αποχώρηση των τμημάτων του ΕΛΑΣ.
Εκτελέσεις πατριωτών
Κατά το 12ήμερο διάστημα της σύγκρουσης διαπράχτηκαν τα πιο κάτω εγκλήματα. Εκτελέστηκε ολόκληρη η υποδειγματική ΕΠΟΝ από 14 νέους.
Εκτελέστηκαν απ΄ την Λαϊκή Επιτροπή που συγκροτήθηκε με κοινή συμφωνία ΕΑΜ-ΕΔΕΣ:
1) Χρ. Κοντός, Γυμνασιάρχης, πρόεδρος της Επιτροπής,
2) Δήμας, δικηγόρος, γραμματέας της,
3) Δ. Γιαμάς, εργάτης, μέλος,
4) Μ. Ρέντζος, τριατατικός, μέλος της Επιτροπής, γραμματέας της νομαρχιακής Επιτροπής ΕΑΜ Πρέβεζας (εκτελέστηκε ξυλοκοπούμενος και συρόμενος στα πεζοδρόμια της Πρέβεζας). Επίσης εκτελέστηκαν άλλα 3 μέλη της Λαϊκής Επιτροπής. Πρόσωπα γνωστά και κύρους μέσα στην πόλη εχτελέστηκαν:
1) Μαϊδάτσης, γιατρός,
2) Κοσμάς Ρέντζος, έμπορος,
3) Σπαθής, επιθεωρητής δημοτικών σχολείων,
4) Μεγαλογένης, γραμματέας Πρωτοδικείου Πρέβεζας, 5) Κακαβούλης, μεγαλοχτηματίας (αφού του έκοψαν πρώτα τα’ αυτιά, τον έσφαξαν), χρονών 75,
6) Καστάνης, κτηματίας, χρονών 70,
7) Πρόδρομος Πατσατσόγλου, μεγαλοχτηματίας.
Όλες οι εχτελέσεις έγιναν στο συνοικισμό Παντοκράτορας Πρέβεζας. Υπάρχουν πληροφορίες ότι έναν τον έθαψαν ζωντανό πριν τον αποτελειώσει το πολυβόλο. Ο ανθυπασπιστής Χωρ/κης Γεωργάρας αφού έσφαξε έναν του ήπιε το αίμα. Τις πρώτες μέρες της σύρραξης συνέλαβαν περίπου 700 άτομα απ΄ τα οποία 16 γυναίκες και κορίτσια . Απ’ αυτούς 40 εκτελεστήκανε κι’ οι υπόλοιποι μεταφέρθηκαν σε στρατόπεδο στην Πάργα.
Συνολικά δολοφονήθηκαν στην Πρέβεζα 70-75 άτομα. Λεηλατήθηκαν όλα τα σπίτια και τα μαγαζιά των συλληφθέντων. Κάηκαν σπίτια συναγωνιστών στο συνοικισμό Κοκκινιά.
Κατά τις πληροφορίας μας επικεφαλής των τμημάτων ήταν 1) ο Διοικητής της ΙΧ Μεραρχίας του ΕΔΕΣ συντ/ρχης Μπόρας, 2) ο ταγματάρχης Γαλάνης και οι Αξιωματικοί Τσόγκας, Χατζιδάκις και Παπαδάτος.»

(Απ’ την εφημερίδα «ΛΑΟΚΡΑΤΙΑ», Όργανο της Πανηπειρωτικής Επιτροπής του Ε.Α.Μ., Χρόνος Β’, Αρ. Φύλλου 19, ΗΠΕΙΡΟΣ, 25 Οκτώβρη 1944, σελ. 1-2)

"Ας το πούμε ευθαρσώς!"

Διαβάζω εδώ και καιρό την ενδιαφέρουσα αρθρογραφία στην εφημερίδα Φόρουμ της Πρέβεζας στο χώρο της Αριστεράς, των Κινημάτων και της Οικολογίας, που αφορά στο Κ. Καρυωτάκη. Η ιστοσελίδα Ρολόι της Πρέβεζας που ασχολείται ιδιαιτέρως με τον Καρυωτάκη, έκανε κουράγιο για να πάρει ο διάλογος μία πιο ολοκληρωμένη μορφή, αλλά και να συμμετάσχει σ΄αυτόν.΄Ολα τα άρθρα μπορεί κανείς να τα βρεί είτε αναλογικά, είτε ψηφιακά . Τα άρθρα υπογράφουν οι συμπολίτες μας κ. κ. Σολδάτος, Λιβιεράτος, Μπάλκος.

Κάποιες παρατηρήσεις:

Το Φόρουμ έφερε στο προσκήνιο τον ποιητή Κ. Καρυωτάκη μέσα από διάφορα αφιερώματα. Αυτό είναι ιδιαιτέρως θετικό αφού επανασυνδέει τον ποιητή με την πόλη που τραγούδησε στη τελευταία δημιουργία του. Χαιρόμαστε ιδιαιτέρως γιατί μία πολιτική εφημερίδα αναδεικνύει και άλλα πέραν της τρέχουσας πολιτικής ζητήματα , ζητήματα Ποίησης.Και δε θα μπορούσε παρά μόνο μία εφημερίδα της Αριστεράς και οι άνθρωποί της να τολμήσουν να σχοληθούν μ' αυτήν (την Ποίηση) μιλώντας για όλα και παράλληλα ξεχωρίζοντάς τους από τον άνυδρο τοπικό τύπο.

Από το διάλογο βγήκε στο προσκήνιο η διαμάχη ,παρελθούσης είναι αλήθεια, Πρεβεζάνων -Καρυωτάκη με το σημείωμα που υπογράφετε από τον κ. Λιβιεράτο.

Σφραγίστηκε με την προσεχτική προσέγγιση του Κ. Μπάλκου, στο φ.αρ.19, σελ.6-7, όπου σημειώνει υπό το τίτλο "ο εξόριστος ποιητής κι ο τόπος της εξορίας του. Μια συντηρούμενη αντιπαλότητα χωρίς νόημα" "Ας πούμε κάτι ευθαρσώς:Ναι! Ο Καρυωτάκης την αντιπάθησε την Πρέβεζα,την ελεεινολόγησε στις επιστολές που έστειλε κατά τη διάρκεια της παραμονής του-της εξορίας του!-εδώ. Ε και λοιπόν;Μήπως επηρέασε αυτό την πραγματικότητα της πόλης προς το χειρότερο ή προς το καλύτερο;Ή μήπως μικραίνει το μέγεθος του ποιητή; επιδή ως ποιητή ενδιαφέρει να τον κρίνουμε, όχι ως περιηγητή ή ταξιδιωτικό πράκτορα" Πολύ σωστές οι επισημάνσεις του Μ.Μ και θα τολμούσα να προσθέσω ότι η Πρέβεζα μετά το Καρυωτάκη αποτέλεσε την "Ιθάκη" των ποιητών που με την ίδια ποιητική ονειρεύτηκαν να φτάσουν...Η Πρέβεζα σίγουρα δεν έχασε. Ο Νικ.Λιβ ανταπαντάει θεωρώντας καταθλιπτική την προσωπικότητά του Κ. Καρυωτάκη. Πρέπει όμως να κρίνουμε την ποίηση και όχι την προσωπικότητα και την όποια ασθένειά του. Η ποίηση του Καρυωτάκη έχει μία ενότητα από τον πρώτο δημοσιευμένο του στίχο έως και το τελευταίο. Είναι η ποίηση που είναι επηρεασμένη από τη καταραμένη γενιά των ποιητών εκείνων που μεγαλούργησαν στο Παρίσι με επικεφαλής τον Ρεμπώ.

Η ποίηση του Καρυωτάκη με μία ενότητα μας φωνάζει από την πρώτη λέξη.Μας μαρτυρά το ίδιο το τέλος του Ποιητή. Ίσως θα ήταν προδοσία από την πλευρά του αν είχε διαφορετικό τέλος...ένας γηρασμένος ποιητής σε κάποιο γηροκομείο, ή μόνος γέρος και νεκρός στο σπίτι του προσπαθώντας να κάνει πράξη τις ιδέες του.Λέω δε ίσως γιατί διαφορετικά η ποιητική μετάλλαξή του σαν μετάλλαξη ιου να μην μπορούσε να αντιμετωπιστεί, να ξεπερνούσε τα όρια της ποίησης και να εχυδαίζονταν.

Η Πρέβεζα χρειάζεται να τιμήσει τον ποιητή.

Η πρόταση του Λευκάδιου ποιητή Δ. Σολδάτου για τη δημιουργία Μουσείου για τον Καρυωτάκη, παρ΄όλο που βρίσκει αντίθετο τον Μ.Μπάλκο νομίζω υπό όρους είναι δυνατόν να αποτελέσει έναν ακόμη φόρο τιμής στον ποιητή, στην ποιητική του, στις λέξεις και τους στίχους του. Ένα μουσείο που τα αντικείμενα που άγγιξε ο ποιητής θα μπορούσε να είναι η αφορμή για την περαιτέρω εμβάθυνση της ποίησής του. Ο ποιητής να διαδραματίσει το ρόλο του περιηγητή όχι της πόλης αλλά της ποίησης.

Ας το σκεφτούμε.

Τη 1η Μάη ημέρα της εργατικης πρωτομαγιάς ο ποιητής της Ρωμιοσύνης κλείνει 100 χρόνια από τη γέννησή του

«Ποιητές»

Στὸν Κώστα ΚΑΡΥΩΤΑΚΗ

Ὤ, δὲ χωρεῖ καμία ἀμφισβήτηση, ποιητὲς

εἴμαστ' ἐμεῖς μὲ κυματίζουσα τὴν κόμη

-- ἔμβλημ᾿ ἀρχαῖο καλλιτεχνῶν -- καὶ χτυπητὲς

μάθαμε φράσεις ν' ἀραδιάζουμε κι ἀκόμη

μιὰ εὐαισθησία μας συνοδεύει ὑστερική,

ποῦ μας πικραίνει ἕνα χλωμό, σβησμένο φύλλο,

μακριὰ ἕνα σύννεφο μαβί. Χιμαιρικὴ

τὴ ζωή μας λέμε καὶ δὲν ἔχουμ᾿ ἕνα φίλο.

Μένουμε πάντα σιωπηλοὶ καὶ μοναχοί,

ὅμως περήφανα στὰ βάθη μας κρατοῦμε

τὸ μυστικό μας θησαυρό, κι ὅταν ἠχεῖ

ἡ βραδινὴ καμπάνα ἂνἥσυχα σκιρτοῦμε.

Θεωροῦμε ἀνίδεους, ἀνάξιους κι εὐτελεῖς

γύρω μας ὅλους, κι ἀπαξιοῦμε μιὰ ματιά μας

σ' αὐτοὺς νὰ ρίξουμε, κι ἡ νέα ξανὰ σελὶς

τὸ θρῆνο δέχεται τοῦ ἀνούσιου ἔρωτά μας.

Ἀναμασᾶμε κάθε μέρα τὰ παλιὰ

χιλιοειπωμένα αἰσθήματά μας· ἐξηγοῦμε

τὸ τάλαντό μας: «κελαηδοῦμε σὰν πουλιά»·

τὴν ἀσχολία μας τόσ' ὡραῖα δικαιολογοῦμε.

Γιὰ μᾶς ὁ κόσμος ὅλος μόνο εἴμαστ' ἐμεῖς,

καὶ τυλιγόμαστε, μανδύα μας, ἕνα τοῖχο.

Μ' ἔπαρση ἐκφράζουμε τὰ πάθη τῆς στιγμῆς

σ' ἕναν -- μὲ δίχως χασμωδίες -- μουσικὸ στίχο.

Γύρω μας κι ἄλλοι κι ἂν πονοῦν κι ἂν δυστυχοῦν,

κι ἂν τοὺς λυγίζει, ἂν τοὺς φλογίζει ἡ ἀδικία

-ὤ, τέτοια θέματα πεζὰ ν᾿ ἀνησυχοῦν

τοὺς ἀστρικούς μας στοχασμούς, εἶναι βλακεία.

Γιάννης Ρίτσος

Ο ΕΛΑΣ Πρεβεζας

Στις 27 Μαρτίου 1943 σύμφωνα με δημοσιέυμα στου αντιστασιακού Γρ. Παπαδόπουλου ξεκίνησε το αντάρτικο του ΕΛΑΣ στην Πρέβεζα. Ετσι για να θυμούνται οι παλιοί και να μαθαίνουν οι νέοι
Ακολουθούν αποσπάσματα.

Το πρωτοξεκίνημα του ΕΛΑΣ στην Πρέβεζα
Του Γρ. Παπαδόπουλου
(αποσπάσματα από το περιοδικό Εθνική Αντίσταση Ιούνης 1979, σελ.62-63)

Οι συνθήκες για μόνιμο αντάρτικο στο νομό μας ήτανε πολύ δύσκολες, γιατί ο σχετικά ελεύθερος μη κατεχόμενος χώρος ήτανε πολύ περιορισμένος. Παρ΄όλα αυτά στη σύσκεψη 70 περίπου στελεχών του Νομού που έγινε στις 27 Μαρτίου του 1943 στο χωριό Κρυοπηγή, αποφασίστηκε η συγκρότηση μικρής ομάδας μονίμου Αντάρτικου με σκοπό: 1) Να περιορίσει τις ελεύθερες μετακινήσεις του κατακτητή στα μη κατεχόμενα χωριά πράγμα που θα ανακούφιζε τους πατριώτες από τη συνεχή λεηλασία και τρομοκρατία, 2) Να αντιμετωπίσει το πρόβλημα ζωοκλοπής και ληστειών όπου εμφανίζονται 3) Να διευκολύνη την διακίνηση στελεχών και συνδέσμων των αντιστασιακών οργανώσεων και 4) να αντιμετωπίσει πράξεις βίας σε βάρος Εαμιτών που άρχισαν να παρουσιάζονται στα χωριά του νομού εκ μέρους του ΕΔΕΣ....
Σε εκτέλεση αυτής της απόφασης καθορίστηκεγια τις 10 του Απρίλη επίσημη ορκομωσία της πρώτης ομάδας του μόνιμου ΕΛΑΣ στο μοναστήρι «Αβάσος»που είναι σε μια όμορφη κοιλάδα που τη κυκλώνουν τα χωριά Παλαιορόφορος-Κρυοπηγή-Ζερμή-Κοτσανόπουλο κλπ...
Με την πρώτη αχτίδα της ανατολής και με θαυμαστή ακρίβεια, παρά τις αποστάσεις και τις δυσκολίες μετακίνησης, βρεθήκαμε στο μανδρότοιχο του μοναστηριού 200 περίπου άτομα. Ανάμεσά μας και δυο παπάδες.....
Ανάμεσα στους παρευρισκόμενους ήτανε και δύο έφεδροι αξ/κοι του αστικού στρατού που είχανε πολεμήσει στο Αλβανικό πόλεμο.
Ο Μιχ. Ντούσιας από την Κρυοπηγή στέλεχος των οργανώσεων της περιοχής του Ζαλόγγου και ο Γρ. Παπαδόπουλος ως εκπρόσωπος του παραλιακού Τομέα του Νομού...